Zespół kościoła parafialnego
p.w. Narodzenia NMP

Kościół murowany I poł. XV wieku, przebudowany w 1786r. brama kościelna murowana I poł. XIX wieku, plebania ul. Kościuszki 16 – murowana 1895r., wikariat ul. Kościuszki 11 – murowany II poł.XIX wieku.

Kościół parafialny p. w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.Wzmiankowany w 1309r. Obecny zbudowany zapewne w pierwszej połowie XVwieku. Od 1571r. do 1606r. w ręku Braci Czeskich. Budowa wieży i przebudowa wnętrza około 1778r. i w końcu XVIII wieku z fundacji Maksymiliana Mielżyńskiego pisarza w. koronnego. Odnowiony w 1948r.
Otoczony murem z dwiema bramami od wschodu i zachodu; w nich klasycystyczne kraty z herbem Nowina Mielżyńskich, inicjałami SM SB DP i datą 1811. Gotycki , z wieżą i wnętrzem klasycystycznym. Orientowany. Murowany z cegły w układzie polskim, otynkowany. Salowy, na rzucie silnie wydłużonego prostokąta, z wielobocznym zamknięciem niewyodrębnionego prezbiterium, oddzielonym w drugiej połowie XVIII wieku ścianą ołtarzową i mieszczącym zakrystie i skarbczyk. Od zachodu kwadratowa wieża z kruchtą w przyziemiu. Zewnątrz kościół opięty gotyckimi szkarpami trzyuskokowymi, którym we wnętrzu odpowiadają klasycystyczne parzyste pilastry zwieńczone odcinkami belkowania; co druga para pilastrów dźwiga gurty oddzielające trzy przęsła sklepień żaglastych; na belkowaniu pozostałych par pilastrów dekoracyjne wazony. Chór muzyczny o linii wklęsłej, wsparty na trzech arkadach filarowych. Okna zamknięte łukiem półkolistym, od zewnątrz widoczne pierwotne wykroje ostrołukowe. Wieża dwukondygnacjowa, rozczłonkowana gzymsami, pilastrami i boniowaniem, zwieńczona belkowaniem z ząbkami i półkolistymi frontonami; hełm z blachy klasycystyczny w kształcie smukłego stożka osadzonego na niskim cokole. Portal do kruchty od zachodu w architektonicznym obramieniu.

/Źródło: Katalog zabytków sztuki w Polsce, powiat gostyński, tom V, pod red. Teresy Ruszczyńskiej i Anieli Sławskiej, Warszawa 1960r./

Zespół dawnego kościoła protestanckiego
w Poniecu

Obecnie kościół rzymsko – katolicki pw. Chrystusa Króla, neogotycki, murowany 1864r.,dawna pastorówka obecnie budynek mieszkalny ul. Szkolna murowany w latach 1860 – 1870

Kościół p. w. Chrystusa Króla. Jest to budowla stosunkowo świeżej daty. Wzniesiono ją w 1864r. w stylu neogotyckim jako kościół ewangelicki dla licznie zamieszkałej w owym czasie w Poniecu ludności niemieckiej. Przed jego wybudowaniem ewangelicy byli zmuszeni korzystać z niewielkiej świątyni w pobliskiej wsi Waszkowo. Na terenie gdzie obecnie znajduje się kościół Chrystusa Króla w przeszłości, co najmniej od XIV wieku znajdował się zamek właścicieli miasta.

/źródło: „Wycieczki rowerowe w okolicach Ponieca”. Opracował Grzegorz Wojciechowski./

Pałac w Rokosowie
zbudowany wg planów architekta Fryderyka Augusta Stullera
w stylu gotyku romantycznego.
Budowę ukończono w 1847r.

Pałac ten zbudowany wg planu arch. Fryderyka Augusta Stűllera dla Józefa Mycielskiego, budowa ukończona w 1847 roku. Położony w parku krajobrazowym ze starym drzewostanem, otoczony z trzech stron fosą (obecnie osuszoną). W stylu gotyku romantycznego.

Zwrócony na południe. Murowany, otynkowany. Trzykondygnacjowy, podpiwniczony. Na planie prostokąta z płytkimi trzyosiowymi ryzalitami no osi fasad wzdłużnych i dwiema czterokondygnacjowymi okrągłymi wieżami wysuniętymi z naroży fasady frontowej. Od północy przy narożu północno – wschodnim wieloboczna weranda, od zachodu dwukondygnacjowa czworoboczna przybudówka. W przyziemiu od frontu duży westybul nakryty sklepieniem krzyżowym wspartym na marmurowych korynckich kolumienkach, za westybulem salon ze stropem o stiukowym podziale siatkowym, pokryty polichromią trzecie ćwierćwiecze XIX wieku. Na piętrze dwuprzęsłowa kaplica nakryta neogotyckim sklepieniem krzyżowo – żebrowym. Zewnątrz między kondygnacjami gzymsy kordonowe i parapetowe, całość zwieńczona krenelażem. Okna o łukach półkolistych. Ryzality środkowe nieco wyższe, flankowane na narożach uskokowymi szkarpami zwieńczonymi pinaklami; na krenelażu ryzalitu frontowego napis i data 1847, poniżej herb Dołęga Mycielskich. Dach kryty łupkiem.

/Źródło: Katalog zabytków sztuki w Polsce, powiat gostyński, tom V, pod red. Teresy Ruszczyńskiej i Anieli Sławskiej, Warszawa 1960r./

Ratusz w Poniecu
ul. Rynek 24 murowany 1843r.

Ratusz w Poniecu, Kamień węgielny pod budowę położono 6 września 1842 roku, a ratusz został oddany do użytku 15 października 1843 roku. Na wieży ratusza umieszczono zegar przeniesiony z wieży kościoła rzymskokatolickiego, a w 1875 roku zlecono głogowskiemu zegarmistrzowi budowę nowego zegara.

W sieni znajduje się zabytkowa waga miejska z 1777 roku z kamiennymi odważnikami. Na zewnętrznej ścianie ratusza tablica ku czci Polaków rozstrzelanych z październiku 1939 roku przez hitlerowców, oraz tablica pamiątkowa dotycząca udziału Baonu Ponieckiego w Powstaniu Wielkopolskim. Ratusz od zawsze był siedzibą władz miejskich, obecnie władz samorządowych gminy Poniec.

Kościół parafialny pw. św. Stanisława Biskupa
w Żytowiecku
zbudowany w II poł. XVIII wieku

Kościół parafialny p. w. św. Stanisława bpa. Parafia wzmiankowana na 1419 rok. W drugiej połowie XVII wieku kościół drewniany p. w. św. Wawrzyńca. Obecny zbudowany w latach 1773 – 1777 z fundacji Maksymiliana Mielżyńskiego pisarza w. koronnego, właściciela wsi. Odnowiony w 1949r., polichromia Józefa i Łucji Oźminów 1956r. otoczony murem z końca XVIII wieku z trzema bramkami od zachodu. Późnobarokowy.
Orientowany. Murowany, otynkowany. Trzynawowy, halowy, trzyprzęsłowy. Na rzucie prostokąta, z czworoboczną wieżą przy fasadzie zachodniej. Półkoliste wybrzuszenia ścian pośrodku elewacji bocznych i wschodniej akcentują centralną kompozycję wnętrza: cztery pięcioboczne, opięte parami pilastrów filary dźwigają kopulaste, wsparte na parzystych gurtach, sklepienie środkowego przęsła nawy głównej oraz wydzielają węższe przęsła naw bocznych, prezbiterium i zachodnie przęsło nawy głównej, kryte sklepieniami żaglastymi na gurtach, spływającymi na przyścienne pilastry. Przy prezbiterium w przedłużeniu naw bocznych wydzielone: zakrystia i loża kolatorska, nad którymi empory otwierające się arkadami na kościół. Chór muzyczny wysunięty ku nawie linią wklęsło – wypukłą, wsparty na trzech arkadach, o filarach rozczłonkowanych pilastrami. Elewacje zewnętrzne ożywione pilastrami. Okna zamknięte półkoliście. Wieża trzykondygnacjowa, ogzymsowana, z pilastrami w narożnikach; okna zwieńczone falistymi gzymsikami; hełm barokowy z latarnią. Po bokach wieży półszczyty fasady zachodniej ze spływami. Dach na kościele trójspadowy, kryty dachówką. Zewnątrz we wschodniej ścianie kamień węgielny z datą 1773 oraz inicjałami MM fundatora i KZC jego żony Konstancji z Czapskich.

/Źródło: Katalog zabytków sztuki w Polsce, powiat gostyński, tom V, pod red. Teresy Ruszczyńskiej i Anieli Sławskiej, Warszawa 1960r./